Pusula
Etik, Hipokrat Yemini ve Mesleki Sorumluluk
Etik Nedir?
Etik, bireylerin doğru veya yanlış olan davranışlarını sorgulayan, ahlaki kurallara uygun davranmayı temel alan bir disiplindir. Sağlık sektöründe etik, hasta odaklı yaklaşımları, sağlık profesyonellerinin mesleki sorumluluklarını ve toplum sağlığını merkeze alır. Etik kurallar, bireylerin toplumsal ve mesleki hayatta nasıl davranması gerektiğine dair normlar sunar ve sağlık çalışanları için bir pusula niteliği taşır. SABİTAK olarak, sağlık profesyonelleri ve öğrencilerimize hasta odaklı yaklaşımları ve toplum sağlığını gözeten etik değerleri benimsemenin önemini aşılıyoruz. Bu değerler, eğitim
programlarımızın temel taşını oluşturur.
Ahlak Nedir?
Ahlak, bireyin kendi iç dünyasında yer eden doğru-yanlış inançlarını ifade eder. Ahlak, toplum tarafından kabul edilen ve kültürel değerlerle şekillenmiş davranış normlarından oluşur. Örneğin, toplumun genel ahlak kuralları çerçevesinde iyi veya kötü olarak değerlendirilen davranışlar, bireyin ahlaki değerlerini
oluşturur. Ahlak, içseldir ve bireyin kişisel kararlarında önemli bir rol oynar. SABİTAK, her
öğrencisinin bu içsel değer sistemini profesyonel yaşamında koruması ve toplumun güvenini kazanmasını önemser.
Etik ve Ahlak Arasındaki Farklar
Etik ve ahlak kavramları çoğu zaman birbiriyle karıştırılır. Ahlak daha çok bireysel inançları ifade ederken, etik daha geniş bir çerçevede toplumsal normları ve mesleki kuralları kapsar. Etik, meslek
grupları tarafından oluşturulan ve bireylerin uyması beklenen ilkeleri ifade ederken, ahlak bireyin kendi içsel değerler sistemidir.
Örneğin, bir sağlık çalışanı ahlaki olarak belirli bir tedavi yöntemine karşı olabilir ancak etik kurallar gereği bu yöntemi hastanın yararı doğrultusunda uygulamak durumundadır. Bu durum, sağlık
profesyonellerinin kendi inançları ile mesleki sorumlulukları arasında bir denge kurmalarını gerektirir. Bir sağlık profesyoneli, etik kurallar gereği hastanın yararını gözetmek zorundadır. SABİTAK olarak,
öğrencilerimize bu dengeyi koruma bilincini kazandırmayı amaçlıyoruz.
Hukuk Nedir ve Etikten Farkı Nedir?
Hukuk, toplumun düzenini sağlamak için oluşturulmuş yazılı kurallar ve yaptırımlar sistemidir. Etik ve ahlaktan farklı olarak, hukuk kuralları toplumda genel bir düzen sağlamak amacıyla devlet tarafından koyulan zorunlu normlardır ve uyulmaması durumunda cezai yaptırımlarla karşılaşılır. Sağlık
profesyonelleri için hukuk, mesleki sınırları ve sorumlulukları belirleyen yasal çerçeveyi sunar.
Etik kurallar, hukuki kurallar kadar katı değildir ancak bir sağlık profesyonelinin etik dışı bir davranışı, mesleki itibarını zedeler ve toplumdaki güvenini azaltır. Özetle, hukuk zorunlu, etik ise gönüllü olarak uyulması beklenen normlardır. SABİTAK olarak hedefimiz, öğrencilerimize hem hukuki sınırların bilincinde olmalarını hem de gönüllülük esasına dayanan etik değerlere bağlı kalarak, toplum nezdinde güvenilir ve sorumluluk sahibi sağlık profesyonelleri olarak yetişmelerini sağlamaktır.
Hipokrat Yemini ve Onun Evrensel Anlamı
Hipokrat Yemini, yüzyıllardır sağlık profesyonellerinin mesleklerini onurlu bir şekilde icra edeceklerine dair ettikleri sözdür. Antik Çağ’da yaşamış Hipokrat ya da öğrencileri tarafından kaleme alındığı düşünülen bu yemin, günümüzde hala tıp eğitimi alan tüm sağlık çalışanları için bir ahlaki rehberdir. Bu
yeminin temelinde, hastalara zarar vermemek, hasta mahremiyetine saygı göstermek ve meslektaşlar arasında dayanışmayı teşvik etmek gibi ilkeler yatar.
Yemin, hekimlerin hasta odaklı bir yaklaşımla hareket etmelerini sağlarken, onların meslek onurunu ve güvenilirliğini de artırır. Bir sağlık profesyoneli için Hipokrat Yemini, mesleğini yüksek bir ahlaki sorumlulukla icra etmenin en eski simgesidir. SABİTAK olarak, eğitim verdiğimiz tüm bireylerin Hipokrat Yemini’nin yüksek ahlaki sorumluluğunu taşıyacağına ve insan sağlığına hizmetin önemini her adımda hatırlayacaklarına inanıyoruz.
Modern Hipokrat Yemini
"Hekimlik mesleğinin bir üyesi olarak;
Yaşamımı insanlığın hizmetine adayacağıma,
Hastanın sağlığına ve esenliğine her zaman öncelik vereceğime, Hastamın özerkliğine ve onuruna saygı göstereceğime,
İnsan yaşamına en üst düzeyde saygı göstereceğime,
Görevimle hastam arasına yaş, hastalık, engellilik, inanç, etnik köken, cinsiyet, milliyet, politik düşünce, ırk, cinsel yönelim, toplumsal konum ya da başka herhangi bir özelliğin girmesine izin vermeyeceğime,
Hastamın bana açtığı sırları, yaşamını yitirdikten sonra bile gizli tutacağıma,
Mesleğimi vicdanımla, onurumla ve iyi hekimlik ilkelerini gözeterek uygulayacağıma, Hekimlik mesleğinin onurunu ve saygın geleneklerini koruyup geliştireceğime,
Tıbbi bilgimi hastaların yararı ve sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi için paylaşacağıma,
Tehdit ediliyor olsam bile, tıbbi bilgilerimi, insan haklarını ve bireysel özgürlükleri çiğnemek için kullanmayacağıma,
Kararlılıkla, özgürce ve onurum üzerine yemin ederim."
Bu yemin, modern hekimlik değerlerini somut bir çerçevede sunar ve mesleğin toplumsal sorumluluğunu yeniden vurgular. SABİTAK olarak hedefimiz, öğrencilerimizi Hipokrat Yemini’nin temsil ettiği bu yüksek ahlaki sorumluluğa bağlı, mesleki onura ve etik değerlere saygılı sağlık profesyonelleri olarak
yetiştirmektir. Her bir öğrencimizin, bu ilkeleri benimseyerek topluma güven veren bir duruş sergilemesini amaçlıyoruz.
Mesleki Sorumluluklar ve Hasta Hakları
Sağlık profesyonelleri için mesleki sorumluluk, etik bir gereklilikten öte, toplum nezdinde güven
oluşturmanın temel taşıdır. Hasta hakları ve güvenliği, sağlık hizmetlerinin kalitesini belirleyen en önemli faktörlerden biridir. SABİTAK, öğrencilerine mesleki etik ilkeler ve hasta haklarına saygının sağlık hizmetlerinin kalitesini belirleyen unsurlar olduğunun farkındalığını kazandırır.
Hasta Hakları ve Güvenliği
Hastaların tedavi süreçlerinde güvenli bir ortamda olmaları, bilgilerin gizliliğine saygı duyulması ve eşit hizmet görmeleri, sağlık profesyonellerinin temel sorumlulukları arasındadır. SABİTAK olarak, tüm sağlık çalışanlarına hasta haklarına saygı göstermeleri gerektiğini hatırlatır. Hedefimiz,
öğrencilerimizi yalnızca mesleki bilgiyle değil, aynı zamanda hasta haklarına duyarlı ve güven temelli bir yaklaşım sergileyen sağlık profesyonelleri olarak yetiştirmektir.
Profesyonel Sorumluluklar
Sağlık çalışanlarının yetki sınırlarını bilmeleri, mesleki etik kurallara bağlı kalarak hareket etmeleri ve sorumluluk sahibi olmaları gerekmektedir. Profesyonel sorumluluk, hasta ve sağlık çalışanı arasındaki güveni artırır ve toplum sağlığını korur. SABİTAK olarak amacımız, öğrencilerimize profesyonel
sorumluluğun önemini aşılayarak, etik ilkelere bağlı, güvenilir ve topluma hizmet etmeyi hedefleyen sağlık profesyonelleri yetiştirmektir.
Etik Eğitimin Önemi ve SABİTAK'ın Etik Anlayışı
SABİTAK olarak, etik eğitimi tüm eğitim müfredatımızda özel bir başlık altında yer almaktadır. Eğitimlerimizde etik değerlere vurgu yaparak, öğrencilerimizin meslek hayatlarında karşılaşabilecekleri etik ikilemler karşısında bilinçli ve sorumluluk sahibi bir tutum sergilemelerini hedefliyoruz
SABİTAK’ın Etik Eğitimdeki Misyonu
SABİTAK, sağlık profesyonellerine etik eğitimde liderlik yaparak mesleki dayanışmayı, hasta haklarına saygıyı ve toplum sağlığına bağlılık gibi değerleri kazandırır. Sağlık çalışanlarına sadece mesleki bilgi değil, aynı zamanda etik değerleri güçlendirecek bir rehberlik sunar.
SABİTAK’ın Etik Konusundaki Vizyonu
SABİTAK, öğrencilerine etik değerleri bir rehber olarak sunar. Sağlık profesyonellerinin hasta haklarına saygılı, topluma hizmet eden ve güven veren bir duruş sergilemelerini sağlamak en önemli hedeflerimizden biridir.
Mesleki Dayanışma ve İş Ahlakı
Sağlık profesyonelleri arasındaki dayanışma, iş ahlakı ve ekip çalışması sağlıklı bir çalışma ortamı yaratmada büyük rol oynar. SABİTAK, meslek içindeki dayanışmanın ve etik değerlerin önemini vurgular.
Meslektaşlar Arası Destek ve İş Ahlakı
Meslektaşlar arası dayanışma ve destek, hem ekip içinde uyumu sağlar hem de hasta bakımında güveni artırır. İş ahlakı, çalışma ortamında dürüstlük, adalet ve gizliliği korur. SABİTAK, iş ahlakı ve meslek dayanışmasının, güven dolu bir sağlık hizmeti sunmada kritik önemde olduğuna inanır.
Sosyal Sorumluluk ve Toplumsal Etki
Sağlık çalışanlarının etik sorumlulukları, toplumun geneline yönelik bir katkıyı da içerir. SABİTAK,
sağlık çalışanlarını toplumsal sorumluluk projelerinde yer almaya ve topluma fayda sağlamaya teşvik eder.
Topluma Katkı ve Gönüllülük
Sağlık çalışanları, toplum sağlığını geliştirmek amacıyla sosyal sorumluluk projelerinde yer alır ve gönüllü çalışmalara katılır. SABİTAK, toplum sağlığı için gönüllü hizmetin değerini vurgular ve bu konularda bireylere rehberlik eder.
Hipokrat Yemini’nin Tarihsel Bağlamı
Hipokrat Yemini, Antik Çağ’dan bu yana sağlık profesyonellerinin mesleki ilkeleri benimsemeleri için bir rehber olmuştur. Yeminin Antik Yunan filozofu Hipokrat veya onun takipçileri tarafından yazıldığı düşünülmektedir. Ancak bazı kaynaklara göre Pisagor'un öğrencileri bu yeminin yazımında etkili
olmuştur. Yüzyıllardır sağlık profesyonellerine rehberlik eden Hipokrat Yemini, SABİTAK olarak eğitimin her aşamasında hatırlatmayı önemsediğimiz bir değerler bütünü olarak kabul edilir.
Evrensel Kabul Gören Yemin Metinleri
Özellikle II. Dünya Savaşı sonrası Cenevre Bildirgesi gibi metinler, etik değerleri ve hasta haklarını günümüz tıbbına daha uyumlu hale getirmiştir. 1964 yılında ABD’de Dr. Louis Lasagna tarafından kaleme alınan alternatif Hipokrat Yemini, modern tıp etiğinin temellerini yansıtmaktadır ve birçok tıp fakültesinde benimsenmiştir. SABİTAK, modern etik değerlerin, mesleki sorumlulukların ve hasta haklarının uluslararası çerçevede kabul görmüş ilkelerine uygun bir rehberlik sunar.
Hipoktat Ymini’nin Gönüllülük İlkesi
Günümüzde Hipokrat Yemini’nin yasal zorunluluğu yoktur ancak birçok tıp fakültesinde mezuniyet törenlerinde gönüllü olarak yapılır. Türkiye'de bu gelenek, sağlık profesyonellerine mesleki sorumluluklarını hatırlatmaya devam eder. SABİTAK olarak, öğrencilerimize bu yeminle gelen etik değerlerin önemini aşılamayı ve meslek hayatlarında bu değerlere bağlı kalarak hizmet etmelerini
sağlamayı amaçlıyoruz.
Her Fakültenin Kendi Yemini
Bugün tıp fakülteleri, Hipokrat Yemini’nin temel ilkelerine sadık kalmakla birlikte, kendi misyonları doğrultusunda uyarlamalar yapabilmektedir. SABİTAK olarak biz de, Hipokrat Yemini’nin evrensel etik değerlerine olan bağlılığımızı koruyor ve bu ilkeleri öğrencilerimize aktarmayı en önemli
görevlerimizden biri olarak görüyoruz.
SABİTAK’ın Etik Değerleri ve Felsefesi